Veranderen; veel mensen willen daar niet aan immers, ‘alles is goed zoals het is’ en ‘zo doen we dat al jaren’. Het gevolg is dat velen van ons een leven leiden waarbij de dag van gisteren een blauwdruk is voor vandaag en morgen een herhaling zal zijn van vandaag. Dag in dag uit hetzelfde en jarenlang blijven herhalen wat we al kennen en weten. Tot de dood erop volgt en de reis voorbij is! Oef, wat een boel ervaringen opgedaan in dat voorbije en geleefde leven! Kunnen mensen veranderen? Een vraag die menigeen al heeft gesteld voor wat voor reden dan ook. Het antwoord is volmondig ‘ja’. Er zijn boeken vol geschreven over bijvoorbeeld of je introvert wordt geboren of tijdens en door je opvoeding introvert bent geworden.
Het is het beroemde nature versus nurture vraagstuk. Velen van ons weten dat er niet zoiets is als zwart of wit. Er is meer tussen hemel en aarde dat we niet kunnen zien of begrijpen. We hebben zowel met nature als met nurture te maken. Het is absoluut aangetoond (met DNA-onderzoek) dat de blauwe ogen van iemand, het rode haar of andere fysieke kenmerken te vinden zijn in de familielijn. Maar zijn angst, temperament, moed, durf, extravert of introvert, om maar eens een paar karaktertrekken of eigenschappen te noemen, ook geërfd of zijn die ontstaan door omgeving/opvoeding?
Vaak hoor je zeggen: ‘Zo ben ik nu eenmaal.’ Eigenlijk zouden die mensen moeten zeggen: ‘Zo ben ik nu eenmaal … geworden.’ Stel je eens voor dat je op je geboortedag was afgestaan/geadopteerd door een Chinees echtpaar en was meegenomen naar China. Je had daardoor echt geen spleetogen ontwikkeld en je haar was nog steeds blond maar je had wel andere normen en waarden en karaktertrekken gehad dan nu.
Met andere woorden: je omgeving/opvoeding is bepalend voor je huidige denken, gedrag, karaktertrekken, e.d. Als je een babyboomer bent, is de kans groot dat je bent opgevoed met het idee dat Duitsers slechte mensen waren, hetgeen in China niet relevant is. In diverse delen van de wereld worden kinderen helaas antiwesters opgevoed. Sommige van die kinderen zijn later bereid alles te doen om dat ideaal te verwezenlijken wat hun is aangeleerd. Je wordt niet als terrorist geboren. Je wordt geboren als een prachtig klein mensje. Nature (de genetica) zorgt ervoor dat zo’n lief, klein mensje blauwe of bruine ogen heeft. Nurture (de omgeving) zorgt ervoor dat dat lieve, kleine mensje later met bommen gaat gooien.
Blijft de vraag: kan een mens veranderen? De ‘naturekant’ niet, tenzij je een pot verf door je haren gooit, maar bij de ‘nurturekant’ is verandering wel degelijk mogelijk. Neuro Linguïstisch Programmeren, NLP, bijvoorbeeld is een studie die je een veranderingstraining kunt noemen. Een opleiding in toegepaste psychologie waarin je ontdekt wat je belemmeringen, overtuigingen, beperkende emoties, vastzittende criteria, trauma’s enzovoorts zijn. Plus, wanneer je ontdekt dat er vastzittende ‘zaken’ zijn hoe je dit kunt veranderen. Jessica Pan was een zeer introverte dame, die wilde weten of haar leven heel anders zou worden als ze zich extravert zou gaan gedragen. Ze heeft haar ervaringen in een boek opgetekend. Het is een hilarisch, humoristisch, maar bijzonder realistisch verhaal geworden. Ze schrijft op de eerste bladzijde van haar boek (vrij vertaald): ik denk dat niemand, introvert of extravert genezen moet worden. Ik was tijdelijk een ongelukkige introvert en wilde zien of mijn leven zou wijzigen als ik me een jaar extravert zou gedragen.
Niets in het hele universum is statisch, alles stroomt, groeit, bloeit, sterft en verandert. Niet willen veranderen is een keuze; het is een manier om eelt op je ziel te vergaren.
Tot uiteindelijk toch de verandering aanklopt! Panta Rei